BOŞANMA DAVALARINDA EN ÇOK MERAK EDİLEN SORULAR NELERDİR ?

 

Boşanma Davası Nedir?

 Boşanma davası, çiftlerin boşanma konusundaki kararlarını mahkemeye taşımaları ve mahkemeden boşanmalarına karar verilmesini talep ettikleri davadır. Türk Hukukunda eşlerin resmi olarak ayrılmaları için aile mahkemelerine boşanma davası açarak taleplerini beyan etmeleri gerekmektedir. Kural olarak boşanmak isteyen eşler açabilir. Ancak istisnai olarak bazı durumlarda yasal temsilcileri de boşanma davasını açabilmektedir.

Boşanma Sebepleri Nelerdir?

Genel boşanma sebepleri: Geçimsizlik, eşler arasında uyuşmazlığı nedeniyle tartışma, hakaret, şiddet, güven sarsıcı davranışlar, evlilik yükümlülüklerini yerine getirmeme gibi sınırsız sayıda neden genel boşanma nedenleri olarak kabul edilir.

Özel boşanma sebepleri: Kanunda sınırlı sayıda sayılmış olan özel boşanma sebeplerine dayanan boşanma davaları şunlardır:

  1. Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,
  2. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),
  3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),
  4. Terk Sebebiyle boşanma davası (TMK m. 164),
  5. Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165).

Boşanma Davası Türleri Nelerdir?

Türk Hukuk sistemimizin kabul ettiği bu dava türleri; anlaşmalı ve çekişmeli boşanma şeklindedir. Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için, tarafların en az 1 yıllık evli olması, maddi ve manevi olarak ayrılığın bütün sonuçlarında anlaşmaları gerekir. Taraflar; Tazminat, velayet, mal paylaşımı, nafaka ve diğer konularda aralarında anlaşma sağlayamazsa, boşanma davasının çekişmeli olarak açılması gerekmektedir.

 

Anlaşmalı Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?

Çiftlerin resmi nikah tarihinin üzerinden en az 1 yıl geçmiş olması gerekir. 1 yılı geçmemiş olmayan evliliklerin son bulması için anlaşmalı boşanma yoluna gidilemez. Taraflar kendi aralarında düzenleyecekleri ve mahkemeye sunacakları protokol ile boşanma, nafaka, velayet (müşterek çocuk var ise), tazminat ve mal paylaşımı konusunda uzlaşmalıdır. Her iki tarafında avukatı olsa dahi tarafların duruşmada hazır bulunması şartı vardır. Eşler, protokol maddelerini kabul ettiğini ve boşanmak istediğini hâkim huzurunda belirtmelidir. Anlaşmalı boşanma hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz https://hazarhukuk.com.tr//anlasmali-bosanma/

Boşanma Davasında Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Boşanma davalarında yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri veya dava açılmasından önce birlikte son defa altı aydan beri yaşadıkları yer mahkemesidir. Boşanma davasında görevli mahkeme Aile mahkemeleridir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde genel mahkemeler görevli olacaktır. Davacı, eğer yerleşim yerini yani ikametgahını değiştirmiş ise bu yer mahkemesinde de boşanma davası açabilirler.

 Boşanma Davası Süreci Nasıl işlemektedir?

 Boşanma davasında tüm süreçler dava açıldığı andan itibaren işlemeye başlamaktadır.  Ayrıca belirtmek gerekir ki Anlaşmalı boşanma davasında hedef süre 45 gün, çekişmeli boşanma davasında 450 gündür. Davacı tarafından dava açılırken mahkemeye sunulmuş olan dava dilekçesi davalı tarafa tebliğ edilir. Davalı taraf, cevap dilekçesi ya da karşı dava dilekçesi verdiğinde bu dilekçe yine davacı tarafa tebliğ edilir. Davacı, cevaba cevap dilekçesi verdiğinde bu dilekçe tekrar davalı tarafa tebliğ edilir. Son olarak davalı tarafın ikinci cevap dilekçesi verme hakkı bulunmaktadır. Bu dilekçeleri mahkemeye sunma süresi tebliğden itibaren 2 haftadır.

Dilekçeler aşamasının sona ermesiyle birlikte mahkeme taraflara ön inceleme duruşması için duruşma günü verir. Ön inceleme duruşması, davanın konusunun tespit edildiği, delil ve tanıkların sunulması için taraflara son defa süre verilen boşanma davasının ilk duruşmasıdır. Mahkemece belirlenecek olan diğer duruşmalarda ise tarafların mahkemeye sunmuş oldukları deliller incelenip tanıklar dinlenecektir.

Mahkeme yapılacak olan yargılama ve incelemeler bittikten sonra bir karar verir. Bu karardan sonra yasal olarak 1 ay içerisinde gerekçeli karar yazılır. Bu aşamalardan sonra gerekçeli kararın taraflara tebliği yapılmaktadır. Taraflar yerel mahkemece verilmiş olan bu kararı kanuni süresi içerisinde istinaf ve daha sonrasında temyiz merciine götürme hakkına sahiptir. Tarafların kararı istinafa götürmemesi halinde mahkeme tarafından verilen kararın kesinleştirilmesi sağlanır. Kesinleşme şerhi verilen mahkeme kararı 10 gün içerisinde nüfus müdürlüğüne bildirilir. Taraflar bunun ardından ilgili nüfus müdürlüğüne giderek kimliklerini değiştirebilirler.

Maddi Durumu İyi Olmayan Eş Nasıl Boşanma Davası Açılabilir?

    Boşanma davasını açmak isteyen eşin maddi durumunun dava masraflarını karşılayamayacak durumda olması halinde, boşanma davasını açmak isteyen eş, ikamet ettiği ilde bulunan baroya müracaat ederek hiçbir geliri olmaması sebebiyle ücretsiz dava açma ve ücretsiz avukat isteme talebinde bulunabilirler. Bu konu adli yardım olarak adlandırılmaktadır. Adli yardım ile durumu olmaya kişi dava açmada yararı olması halinde yargılama sonuna kadar yargılama giderleri ve avukatlık ücretinden muaf tutulur. Fakat kişinin açmış olduğu davada dava sonunda haklı bulunmalıdır.

Boşanma Davası Açıldığı Zaman Boşanma İle Birlikte Tazminat Talep Edilebilir mi?

Boşanma davası açıldığı zaman boşanmada kusuru olmayan veya diğer eşe göre kusuru daha az olan eş kusurlu diğer taraftan maddi ve manevi tazminat isteminde bulunabilir. Tazminat talebi boşanma davası ile ileri sürülebileceği gibi, ayrı bir dava olarak da açılabilir. Bunların dışında ise boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıllık süre içerisinde ayrı bir dava açılarak da talep edilebilmektedir. Boşanma davası ile birlikte talep edilebilecek tazminatlar maddi ve manevi tazminattır:

Maddi Tazminat; Boşanma aşamasında daha az kusurlu olan veya kusursuz olan eş, diğer eşten boşanma ile zarar gören mevcut veya beklenen menfaatlerinin tazminini talep edebilir. Burada esas olan dış dünyada ortaya bir zarar çıkmış olmasıdır.

Manevi Tazminat; Boşanma davasında manevi tazminat talep edilirken kişinin içerisinde bulunduğu acı, elem, ızdırap ve keder dikkate alınmaktadır. Tazminat talebinde bulunan eşin manevi olarak zarar gördüğünü ispatlaması gerekmektedir. Kişinin gördüğü manevi zararın boşanmaya sebep olan olaylarla bağlantılı olması gerekmektedir. Yargıtay kararlarında kişisel haklar, kişinin yaşamı, onuru, sağlığı, saygınlığı, özgürlüğü olarak tanımlanmıştır. 

 

 Boşanma Davası İle Karşı Taraftan Nafaka Talep Edilebilir Mi?

Türk hukukunda boşanma davası ile tarafların birbirlerinden nafaka isteyebilmeleri mümkündür. Nafaka kendi içerisinde türlere ayrılmaktadır:

Yoksulluk nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Talep olması halinde mahkeme karar verebilir.

İştirak nafakası: Boşanma davasından sonra müşterek çocuklar için hükmedilen nafakadır. Velayet kendisine verilmeyen eşin müşterek çocukların bakım ve giderlerine ortak olması amaçlanır. Mahkemece talep olmasa bile kararlaştırılır.

Tedbir nafakası:  TMK m. 169’da “Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır” düzenlemesine yer verilmiştir. Tedbir nafakası da boşanma veya ayrılık davası sürecinde gerekli tedbirleri almaya yönelik geçici bir nafaka türü olması sebebiyle bu hususta bir talep olmasa bile mahkemece, tedbir nafakasına ilişkin karar verilecektir. Tedbir nafakasına hükmolunması için talepte bulunma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Nafaka Her Yıl Artar Mı?

Mahkeme tarafından belirlenen nafaka miktarında her yıl artış oranı da belirlenebilir. Yargıtay içtihatlarına göre nafaka artışı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun belirlediği Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) doğrultusunda belirlenecek ve her yıl belirlenen oranda artış gösterecektir.

Düğünde Takılan Altınlar Kadının Hakkı Mıdır?

Yargıtayın birçok emsal kararında, düğünde takılan altınlar erkeğe takılsa da tüm altınların gelinin kişisel malı olduğu, erkeğe özgü olan ve yalnızca erkeğin kullanabileceği olan takı türünün erkeğe ait olacağı belirtmiş, düğünde takılmış olan takıların hangi tarafa ait olduğuna dair kararda altın ya da paraların damadın ailesi tarafından mı yoksa gelinin ailesi tarafından mı takıldığı hususuna bakılmamaktaydı fakat Yargıtayın bu konu hakkında yakın zamanlı olan kararlarında ise farklılıklar mevcuttur.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun yeni kararı ile düğünde takılan altınlara dair paylaşım şeklinde değişiklik getirilmiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2020, 2017/3-1040 Esas, 2020/240 Karar Sayılı kararında, erkeğe takılan takıların erkeğe, kadına takılan takıların ise kadına ait olduğu belirtilmiştir. Erkeğe takılan takılarda bir istisna getirilmiş olup kadına özgü olan takılar erkeğe takılmış olsa dahi kadının hakkı olduğudur. Erkeğe takılan takıların geline ait olduğu belirtilmiş iken artık erkeğe takılan kadına özgü olmayan takıların erkeğe ait olacağı görüşü hakimdir. Taraflar arasında ziynet eşyasının paylaşımına dair bir anlaşma var ise anlaşmada belirtilen şartlar uygulanacaktır. 

Takıların düğün esnasında erkek ya da kadına takılmadığı, yalnızca sandık ya da kesede altınların atıldığı durumda paylaşım önemlidir. Düğünde altınlar sandık ya da kese ile toplanıyor, gelin ve damat üzerine takılmıyor ise altınların paylaşımı çiftler arasında yarı yarıya olacaktır.

Boşanma Davası Açtıktan Sonra Davadan Feragat Edilebilir mi?

Boşanma davası açıldıktan sonra ve dava kesinleşene kadar her aşamada davadan feragat etmek mümkündür. Feragat karşı tarafın onayına, muvafakatine bağlı değildir. Yani diğer tarafın onayı olmaksızın da açılan bir davadan feragat edilebilmesi mümkündür. Davasından feragat eden taraf, sanki davada aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir. Taraflardan birinin açmış olduğu boşanma davasından feragat etmesi sadece o davada ileri sürmüş olduğu iddialar ve boşanma sebeplerinden vazgeçmek anlamına gelmektedir. Bir anlamda boşanma davasından feragat etmek o boşanma davasında iddia edilen hususların feragat tarihi itibariyle feragat eden tarafça affedilmiş olduğu şeklinde kabul edilecektir.

 

Boşanmada Müşterek Çocuğun Velayeti Nasıl Belirlenir?

Velayet kararı, çocuğun menfaatine göre mahkemece verilmektedir. Çocuğun üstün yararı gözetilerek velayet hakkının anneye mi babaya mı verileceği yönünde karar verilir. Velayette kriter olarak önemli olan öncelikle çocuğun yaşıdır. Çocuğun anne bakımına muhtaç bir yaş, süt emzirme dönemi veya tuvalet-beslenme-yürüme gibi temel eğitimleri aldığı yaşlar olup olmadığı velayetin kime verileceği konusunda önem taşımaktadır. Mahkeme velayete ilişkin karar vermeden önce kendi listesinden atayacağı uzman pedagog aracılığıyla bir rapor düzenlenmesini talep edebilir.

Anne bakımına muhtaç olan yaşlarda çocuk, anne tarafından bakımı ihmal ediliyor ya da çocuğa fiziksel veya duygusal şiddet uyguluyor ise mahkeme tarafından çocuğun velayet hakkı babaya verilir. Çocuk idrak yaşında olduğu dönemde anne ya da baba olarak kimin yanında kalmak istiyor ise çocuğun görüşü de velayet hususunda önem taşımaktadır.

Boşanma Davasında Velayeti Karşı Tarafa Verilen Çocukla Kişisel İlişki Kurulması Mümkün Müdür?

 Boşanma davalarında velayetin karşı tarafa verilmesi durumunda velayet kendisinde olmayan tarafın müşterek çocukla görüşme hakkı vardır. Mahkemeler bu hakkı düzenlerken çocuğu, velayet kendisine bırakılan ve bırakılmayan tarafı düşünerek düzenlemelidir. Dosya kapsamında çocuk açısından sıkıntılı bir durum mevcut olmadığı sürece çocukla velayet kendisine verilmeyen taraf arasında her zaman kişisel ilişki düzenlenir.

Boşanma Davasında Neler Delil Olarak Kullanılabilir?

Davacı veya davalı, iddia veya savunmalarını hukuka uygun her türlü delil ile ispatlayabilecektir. Bu deliller: Tanık, bilirkişi, otel kayıtları, telefon- SMS dokümanları, banka kayıtları, TAKBİS veya POLNET kayıtları, kamera görüntüleri, mektup, mesaj kayıtları, kamera görüntüleri gibi her türlü ispata yarar belge delil olarak mahkemeye sunulabilir. Tanık, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda kesin olmayan delil niteliğindedir. Boşanma davalarında tanık delili önemli delil niteliğindedir. Evliliğin bitmesine neden olan olaylarda bizzat gören ve duyan tanık, dava dilekçesinde belirtilen iddiaları kanıtlamak maksadıyla mahkemede dinletilebilir.

 

Ses Kayıtları, Videolar, Facebook, Whatsapp Mesajları Delil Sayılır Mı?

Bir davada iddialarını ispatlamak isteyen taraf, mahkemeye hukuka uygun deliller sunmalıdır; hukuka aykırı deliller sunması halinde hem mahkeme hükme esas almayacak hem de suç işlemiş olacaktır. Bu nedenle kişinin ses kayıtları, videolar, Facebook ve Whatsapp mesajları kişinin rızası olmadan ele geçirilmiş ise özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu işlemiş olacaktır bu konuya dikkat edilmelidir. Ses ve görüntü kayıtlarının delil olması konulu yazımıza buradan ulaşabilirsiniz https://hazarhukuk.com.tr//ses-ve-goruntu-kayitlarinin-delil-olmasi/

 

Boşanma Ziynet Eşya Alacağı Talep Edilir Mi?

Dava dilekçesinde boşanmanın talep edilmesinin yanı sıra düğünde eşlere takılmış olan takıların iadesi, iadesi yoksa bedelinin ödenmesi yönünde de talepte bulunulabilir. Düğünde takıların takıldığına dair düğün fotoğraf veya videoların delil olarak mahkemeye sunulması halinde mahkemece bilirkişiye yaptırılacak inceleme neticesinde talep edilen ziynet eşyalarının miktarı ve kıymeti belirlenebilir.  Ziynet eşyası konulu yazımıza buradan ulaşabilirsiniz https://hazarhukuk.com.tr//ziynet-esyasinin-kimde-oldugunun-ispati/

Kadınlar Boşandıktan Sonra Hemen Evlenebilir Mi?

Boşanma kararının verilmesi ve kesinleşmesinden itibaren kural olarak kadın 300 gün dolmadan yeniden evlenemeyecektir. Kanunda getirilen bu düzenleme ile nesebin karışmasının önlenmesi amaçlanmaktadır. 300 gün içerisinde kadın doğum yapar ise 300 günlük bekleme süresi sona erecektir ve çocuğun babası boşanılan koca sayılacaktır. Bekleme süresi (iddet müddeti) kaldırılmasında bir diğer neden ise kadının bekleme süresinin kaldırılması davası açmasıdır. Kadın dava açarken hamile olmadığını kanıtlayan resmi sağlık raporu sunması halinde mahkeme tarafından iddet müddeti kaldırılacaktır. Böylelikle kadın boşandıktan sonra 300 gün içerisinde başka birisiyle evlilik gerçekleştirebilecektir.

Boşanma Davasında Kadının Hakları Nelerdir?

Öncelikle şiddet gören veya şiddet görme tehlikesi altında bulunan kadın, dava açarken eşine 6284 Sayılı Kanun’a dayanarak uzaklaştırma kararı çıkarılması yönünde talepte bulunabilir. Kadının çocuklarıyla birlikte boşanma davası devam ederken ortak konutta kalmaya hakkı bulunmaktadır ve uzaklaştırma kararı ile ortak konutun özgülenmesi yönünde talebini de ekleyecektir. Herhangi bir yerden geliri yok ise boşanma davası devam ederken kendisi için veya velayetle birlikte çocuğu adına tedbir nafakası isteminde bulunacaktır.

Eşlerden Birisinin Türk Vatandaşı Olmaması Türkiye’de Boşanmaya Engel Midir?

Türk Milletlerarası Özel Hukuk Mevzuatının 14. maddesinde; eşlerin ayrı vatandaşlığı olması halinde müşterek mesken hukuku, bulunmadığı halde Türk hukuku uygulanacağı düzenlenmiştir. Türk vatandaş olan eş, yabancı uyruklu eşinden boşanmak için Türkiye’de boşanma davası açabilecektir, Türkiye’de boşanmaya engel bir durum bulunmamaktadır.

 

Boşanma Davasında Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Mal rejiminin tasfiyesine ilişkin eşler arasında bir uyuşmazlık var ise boşanma davası ile açılabilir. Fakat her ne kadar aynı dava dilekçesinde açılmış olsa dahi mahkeme, her iki dosyanın birbirinden ayrılmasına hükmedecektir. Zira her iki dava ayrı olarak görülmesi gereken davalardır. Mal paylaşımı davası, boşanma davasından ayrı görülecek ve boşanma karar kesinleşene kadar hüküm kuramayacaktır. Boşanma davası bekletici mesele yapılacaktır. Uygulamada mal rejiminin tasfiyesi talepli dava, boşanma davasının karara çıkması ve kesinleşmesi sonrası hüküm bulacaktır.

Boşanma davasında mahkeme masraflarını kim öder?

Çekişmeli boşanma davalarında mahkeme masrafları dava sonucunda kusurlu olduğu mahkeme tarafından tespit edilen tarafa yükletilir. Anlaşmalı boşanma davalarında ise masraflar tarafların anlaşmalarına göre şekillendirilebilir.

Boşanma Davasında Avukat Tutmak Gerekli Midir?

Boşanma davası açabilmek veya açılmış olan boşanma davasında tarafların kendisini avukat ile temsil ettirme zorunluluğu bulunmamaktadır. Fakat alanında uzman ve deneyimli bir avukattan destek alınması yaşanabilecek hak kayıplarının önüne geçmek için gereklidir.

Avukat Adem AYDIN

 

 

Diğer Yazılarımıza Ulaşmak İçin Tıklayınız>>> https://hazarhukuk.com.tr/faydali-bilgiler/

Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bize Ulaşın — Telefon: ( 0424 236 66 80 – 0530 349 38 49 – 0531 612 03 95 )E-mail: hazarhukukaw@gmail.com

 

Phone icon
Telefon
İletişim
WhatsApp icon
WhatsApp