İTİRAZIN İPTALİ DAVASI NEDİR?
İtirazın İptali Davası Genel Olarak
Borçlu tarafından icra dairesi tarafından gönderilen ödeme emrine itiraz edilmesi üzerine duran takibin devam edebilmesi için alacaklı tarafından borçlunun yapmış olduğu itirazın ortadan kaldırılması gerekmektedir. Alacaklı tarafından mevcut itirazın kaldırılabilmesi için 2 yol vardır: itirazın iptali davası (İİK 67 ) ve itirazın kaldırılmasıdır.( İİK 68) . itirazın iptali davası genel hükümlere göre açılan ve incelenen bir dava olmasına rağmen itirazın kaldırılması yoluna başvurulabilmesi için İİK madde 68’de yer alan belgelerin alacaklının elinde bulunması gerekmektedir. Elinde İİK madde 68’de yer alan belgelerden birinin bulunmadığı alacaklının başvurabileceği tek yol itirazın kaldırılması davasıdır.
İtirazın kaldırılması talebi reddedilen alacaklının mevcut durumda itirazın iptali davası açma hakkı devam etmektedir. Fakat elinde madde 68’de yer alan belgeler bulunmasına rağmen itirazın iptali yoluna başvuran alacaklı artık itirazın kaldırılması yoluna başvuramaz. Borçlu yapmış olduğu itirazında sadece yetkiye itirazda bulunmuşsa alacaklı itirazın iptaline değil, icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını talep edebilir.
İtirazın İptali Davasında Yargılama Usulü
İtirazın iptali davası itirazın alacaklıya tebliğ edilmesinden itibaren 1 yıllık süre içerisinde açılmalıdır. 1 yıllık sürenin dolmasından sonra itirazın iptali davası açılamayacaktır. Alacaklının itirazın iptali davasını kazanması halinde bu karar ile genel haciz yoluyla takip yolu kaldığı yerden devam edecektir. Fakat alınan bu karar ilamı, ilamlı icraya başvurulabilecek bir karar değildir. Çünkü itirazın iptali davası icra hukukuna özgü bir davadır. Alacaklı eğer takibe ilam ile devam etmek istiyorsa ayrı olarak genel mahkemelerde eda davası açmalı ve konuda alacağın tahsili için karar almalıdır. Alacaklı tarafından aynı zamanda itirazın iptali davasıyla birlikte borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilmesi mahkemeden talep edilebilir.
İtirazın iptali davasında davacı alacaklı, davalı ise borçludur. İtirazın iptali davasında görevli ve yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenmektedir. Borçlu yapmış olduğu itirazda bildirdiği sebepler ile bağlı değildir. Yargılama sürecinde yeni sebepleri de öne sürme hakkına sahiptir. Fakat bu sebeplerin genişletilmesi ikinci cevap dilekçesini kapsayan süreye kadar geçerli olup bundan sonraki süreçte savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı kapsamında olacaktır. Yargılama süresinde alacağın ispatı için madde 68’de yer alan belgelerin bulunması zorunlu olmayıp ispat genel hükümlere göre değerlendirilecektir.
Yargılama Neticesinde Mahkemece Verilecek Kararlar
A-Davanın Kabul Edilmesi
Mahkemece yapılacak olan yargılama neticesinde borçlu tarafından yapılmış olan itirazın haksız olduğuna kanaat getirilmesi halinde davanın kabul edilmesine karar verilecektir. Alacaklı alınan bu kararı icra dairesine sunarak durmuş olan icra takibinin devam edilmesini ve haciz yapılmasını talep edebilir. Alacaklı tarafından dava dilekçesi ile birlikte talep edilmesi halinde borçlu hükmedilen alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatına mahkum edilecektir. İcra inkar tazminatı itirazın iptali dışında ayrı bir dava açılarak talep edilemez. İcra inkar tazminatı ile alacağın tahsilini geciktirmek amacıyla yapılan haksız itirazların önüne geçilmek amaçlanmaktadır. Ayrıca borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilebilmesi için borçlunun kötü niyetli olup olmadığına bakılmayacaktır.
Alacaklı itirazdan dolayı meydana gelen zararının %20 icra inkar tazminatından daha fazla olduğunu iddia eder ve bu konuda mahkemeye talepte bulunması halinde mahkemece yapılacak inceleme ile bu iddia haklı bulunursa hükmedilecek tazminat %20’nin üzerinde olabilir. İcra inkar tazminatına ancak Türk parası üzerinden karar verilebilir. Borçlu ayrıca yargılama giderleri ve alacaklının vekil ile temsil edilmesi halinde vekalet ücretine mahkum edilecektir. Mahkemenin davayı kabul kararının borçluya tefhim veya tebliğinden itibaren 3 gün içerisinde borçlunun mal beyanında bulunma zorunluluğu vardır.
B-Davanın Reddi
Mahkemece yapılacak olan yargılama neticesinde borçlu tarafından yapılmış olan itirazın haklı olduğuna ve takip konusu olan alacağın mevcut alacağın olmadığına kanaat getirilmesi halinde davanın reddine karar verilecektir. Mahkemece verilen red kararının kesinleşmesi ile başlatılmış olan takip iptal edilir. Davanın reddedilmesi ile alacağın aslında olmadığı kesinlik kazanmaktadır.
Açılmış olan itirazın iptali davasının reddi halinde borçlu tarafından verilmiş olan cevap dilekçeleri ile alacaklının icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep etmişse mahkemece alacaklının reddedilen miktar üzerinden %20 kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verebilir. Borçlunun aksine alacaklının icra inkar tazminatına mahkum edilmesi için takip konusunda hem haksız hem de kötü niyetli olması aranır. Sadece haksız olması yeterli değildir.
Avukat Adem AYDIN
Diğer Yazılarımıza Ulaşmak İçin Tıklayınız>>> https://hazarhukuk.com.tr/faydali-bilgiler/
Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bize Ulaşın — Telefon: ( 0424 236 66 80 – 0530 349 38 49 – 0531 612 03 95 )E-mail: hazarhukukaw@gmail.com