ZİMMET SUÇU NEDİR ? TCK MADDE 247 HÜKMÜ
Zimmet suçunun korunan hukuksal yararı devletin mali menfaatlerinin olmasının yanı sıra öğretide yer alan diğer görüşlere göre bu suçun korunan hukuksal yararları arasında kamu görevlilerinin doğruluğu, kamu idaresinin güvenilirliği ve düzenli bir şekilde işleyişidir.
Zimmet suçu; kamu görevlisine görevi nedeniyle zilyedliği devredilen veya korunan ve gözetim altına bırakılan malı, kendisinin veya bir başkasının zimmetine geçirmesi durumunda oluşmaktadır.
Zamanaşımı
Zimmet suçu şikayete bağlı suçlar arasında yer almamakla birlikte soruşturma ve kovuşturma resen yürütülmektedir. Bu suç ile dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Zimmet Suçunun Gerçekleşme Şartları
- Zimmet suçu özgü suçlar arasında yer almaktadır. Bu suçun faili ancak kamu görevlisi olabilir. Bu sıfatı taşımayan bir kimsenin, zilyetliği devreden bir değeri mal edinmesi halinde zimmet suçundan değil Güveni Kötüye Kullanma (TCK m.155) suçunun varlığından söz edebiliriz.
5411 Sayılı Bankacılık Kanunun 160. maddesince bankada çalışan herkesin, görev nedeniyle zilyetliğin devri veya mal üzerinde koruma ve gözetim yükümlülüğünün varlığı şartıyla, bu suçun faili olabilecektir.
Serbest avukatlarında zimmet suçundan ötürü sorumlu tutulabileceklerine dair yerleşik Yargıtay içtihatları bulunmaktadır.
- Zimmet suçunun maddi konusunu para, para yerine geçen evrak veya senet veya diğer mallar oluşturmaktadır. Zimmet suçu kamu görevlisine “görevi nedeniyle“ zilyetliği devredilen veya koruma ve gözetime bırakılan mal üzerinde işlenebilir. “Mal” kavramı TCK’daki tanımıyla misli veya gayri misli, maddi varlığa sahip ve ekonomik değer taşıyan her türlü şeyi ifade etmektedir. Kamu görevlisine teslim edilen mal görevi gereği teslim edilmiş değilse zimmet suçunun varlığından söz edemeyiz.
- Zimmet suçunun varlığından söz edebilmemiz için malın kamu görevlisine görevi nedeniyle teslim edilmiş olması veya koruma gözetim yükümlü olduğu bir mal olması gerekmektedir. Malın kamu görevlisine fiziki anlamda teslim edilmesi gerekmeyip, malın kamu görevlisinin fiili egemenlik altına bırakılmış olması halinde zimmet suçu gerçekleşebilir.
Suçun tamamlanma anı, suçun konusunun failin egemenlik alanına geçirildiği andır. Buna ek olarak suçun oluşabilmesi için kamu idaresinin maddi bir zarara uğramış olmasının gerekmediği, fiilin işlenmesiyle kamu görevlisinin doğruluk ve dürüstlüğünün korunmasına ilişkin hukuksal yararın ihlal edildiği belirtilmektedir. Zararın varlığı ancak cezanın belirlenmesinde etkili olabilmektedir.
Zimmet Suçunun Daha Fazla Cezayı Gerektiren Nitelikli Hali (TCK m.247/2)
Nitelikli zimmet suçundan söz edebilmemiz için basit zimmet suçunun oluşması için yukarıda açıklamış olduğumuz unsurlarına ek olarak, bir de failin “zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla” suçu işlemesi gerekir.
Failin hileli davranışlarıyla, herhangi bir denetim veya incelemede zimmet fiilinin ortaya çıkmasını önleyecek tedbirler almakta ise de daire içi araştırmayla zimmetin acıka çıkarılmış olması 2. Fıkranın uygulanmasına mani değildir. Yargıtay kararlarında nitelikli zimmet için “daire dışında araştırma yapılarak açığa çıkarılma “ ölçütü kullanılmaktadır.
Kullanma Zimmeti (m.247/3)
Söz konusu suçun oluşabilmesi için, kullanma suretiyle elde edilen yararın failin kendisi veya başkası adına sağlanmış olması gerekmektedir. Kullanma zimmeti, malın fail tarafından malik gibi tasarruf edilmesi, fakat sonradan iade edilmesi suretiyle işlenmektedir.
Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık (m.248)
Zimmet suçunda etkin pişmanlığın anlamı işlenilen suçtan dolayı pişmanlık duyup zimmete geçirilen malın aynen iadesi veya zararın tazmin edilip giderilmesinin sağlanmasıdır.
–Soruşturma Başlamadan Önce İade ve Tazmin; 248/1. Madde uyarınca faile verilecek cezanın 2/3’ü indirilir.
-Kovuşturma Başlamadan Önce İade ve Tazmin; İddianamenin kabulünden önce etkin pişmanlık gösteren faile 1/2 oranında indirim uygulanmaktadır.
-Hükümden Önce İade ve Tazmin; Faile verilecek ceza 1/3 oranında indirilmektedir.
Zimmet Suçun ve Malın Değerinin Azlığı Nedeniyle Ceza İndirimi (m.249)
Zimmet suçuna konu malın değerinin azlığı bir ceza indirimi nedenidir. Suçun konusu malın değerinin azlığı nedeniyle faile verilecek ceza 1/3 oranından 1/2 oranına kadar ceza indirimi yapılabilir.
Zimmet suçu, gerek cezanın ağırlığı, şuan niteliği ve indirim halleri göz önüne alındığından mutlaka bir avukat vasıtasıyla savunma yapılması gerekmektedir.
Diğer yazılarımıza ulaşmak için tıklayınız >>> https://hazarhukuk.com.tr///faydali-bilgiler/
Avukat Adem AYDIN
