HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI NEDİR?
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Nedir?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, bir suç işlediği şüphesiyle soruşturulan ve hakkında ceza davası açılan kişinin yani sanığın ceza alması kanâatına varılmış olmasıyla bu cezanın belirli bir denetim süreci içerisinde sonuç doğurmamasıdır. Var olan denetim süresince kişi kasıtlı olarak işlemediği ve yükümlüklere uyduğu takdirde ceza oranı ortadan kalkabilir ve sanık hüküm giymemiş olur. Burada hukuki bir sonuç mahkeme tarafından doğmamış, karar mahkeme tarafından açıklanmamış yani hükmün açıklanması geriye bırakılmıştır. Bu karar suç işleyen kişiye bir şans daha verir. Sanığın lehine bir karardır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, kişinin medeni, siyasi veya özel yaşamına hiçbir kısıtlama getirmeden adeta sanığa ikinci bir şans tanır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilemeyecek Suçlar Nelerdir?
- ∙İki yıl üst üste hapis veya adli para cezası gerektiren suçlar
- ∙Anayasa’nın 174. maddesinde koruma altına alınan inkılap kanunlarında yer alan suçlar.
- ∙6222 sayılı kanun kapsamındaki suçlar.
- ∙Şike ve teşvik suçları.
- ∙477 sayılı kanun kapsamında disiplin suç ve cezaları.
- ∙İmar Kirliliğine neden olma suçu.
- ∙İcra İflas Kanunu’nda yer alan suçlar
- ∙Disiplin hapsi ile tazyik hapsi gerektiren fiiller, Hakkında HAGB kararı verilemez
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtiraz Edilebir mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir.Bu konuda en çok tartışılan husus itiraz mercii tarafından CMK m. 231 de ki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğine yöneliktir buna bağlı olarak itiraz mercii farklı değerlendirmeleri de göz önünde bulunduracaktır. İtiraz mercii, vasıf değişikliği nedeniyle de hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kaldırılmasına karar verebilecektir. Örneğin: Sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmüyle ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması halinde suça bağlı olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kaldırılmasına karar verebilecektir. Tüm bu maddeler incelendiğinde HAGB’nin sanığa ikinci bir şans vermesi durumu olduğu söylenebilir.
Hakkımda Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı Verildi ve 5 Yıllık Denetim Sürem Bitti Davam Ne Olur ?
Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.
Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı Sonucunda 5 Yıl İçerisinde Suç İşlerse Ne Olur?
Önceden kasıtlı bir suçtan sabıkası olmayan ve mağdur ve kurumun uğradığı zararları gidermiş olan sanığın tutum ve davranışlarının incelenmesiyle bir daha suç işlemeyeceği umulduğundan hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilir. Hükmün açıklanması kararından sonra sanık 5 yıl için denetim süresine tabi olur. Ancak sanık 5 yıl içerisinde suç işlerse veya yükümlülüklerine aykırı hareket ederse ertelenmiş olan hüküm mahkeme tarafından açıklanır. Ayrıca sanık mahkeme tarafından değerlendirildikten sonra yeni bir mahkûmiyet hükmüne de karar verebilir. Mahkemenin hükmetmiş olduğu ceza ile birlikte işlediği suçun cezasını da ayrı ayrı çekmesine hükmolunur. Aksine eğer hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı sonucunda 5 yıl içerisinde sanık kasıtlı olarak yeni bir suç işlemezse ve yükümlülüklerini yerine getirdiyse açıklanması ertelenmiş olan hüküm ortadan kalkarak dava düşer.
Hagb Kararına Uyulmaması Nedeniyle Açılış Nedir?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına uyulmaması nedeniyle açılış durumunda verilecek kararda sanığın suç işlemek suretiyle denetimi bozma gerekçeleri ifadesinin alınması esnasında özellikle sorulur. Buna göre sanığın belgelenebilir nitelikte bir mazeretinin olup olmaması durumu dikkate alınarak cezalandırılması veya cezalandırılmaması yoluna gidilebilmektedir. Bunun yanı sıra sanığın kişiliği, adli sicil kaydı ve yargılama esnasındaki tutum ve davranışları da her yönüyle değerlendirilerek bir karar tesis edilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Memuriyet
Kişi denetim süresi içerisinde yükümlülüklerini yerine gerektirdiği takdirde sanki hiç suç işlememiş gibi etki doğuran bir karar olduğundan memuriyete de engel teşkil etmemiş olacaktır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları mahkûmiyet kararı olarak değerlendirilmeye alınmayacağı ve belirlenen denetim süresinin içindeki gereklilikler sağlandığında kişi suçu hiç işlememişçesine etki doğuracağından, memuriyete engel teşkil etmesi mümkün olmayacaktır.
Selin SARIKAYA
