VASİYETNAME HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Kişilerin öldükten sonra mallarına ne olacağı konusunda tasarrufta bulunabilmesi için hukukumuzda Vasiyetname düzenlenmiştir. Medeni kanunumuza göre kişi belirli kurallar çerçevesinde düzenlemiş olduğu vasiyetname ile belirli sınırlar içinde mirasını paylaştırabilir, ölümüne bağlı tasarruflarda bulunabilir. Vasiyetnameler tek taraflı olarak yapılan ölüme bağlı tasarruf işlemleridir. Vasiyetname vekil veya yasal temsilci tarafından düzenlenemez, bizzat kişinin kendisi tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Vasiyetname hem yazılı hem de sözlü olabilir. Vasiyetnameler sonuçlarını vasiyetnameyi düzenleyen kişinin ölümüyle birlikte doğurduğu için miras bırakan, ölümüne kadar her zaman vasiyetnameleri serbestçe ve tek taraflı olarak değiştirebilir.
Vasiyetname düzenleyebilmek için kanunda sınırlamalar öngörülmüştür. Türk Medeni Kanunu Madde 502 ile ” Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve onbeş yaşını doldurmuş olmak gerekir. ” hükmü düzenlenerek vasiyet düzenleyebilmek için 15 yaşını doldurmuş olmak ve ayırt etme gücüne sahip olmak şart koşulmuştur. Ayrıca bunun dışında kanunda belirli konularda da sınırlamalar getirilmiştir. Miras bırakan terekenin üzerinde sınırsız tasarruf hakkına sahip değildir. Miras bırakanın ölüme bağlı tasarruf hakkı “saklı paylı mirasçıların saklı paylarını” ihlal etmemelidir.
Vasiyetname sadece belirli şekillerde düzenlenebilmektedir. Medeni Kanunumuzda düzenlenebilecek üç tane vasiyetname öngörülmüştür:
- Resmi vasiyetname
- El yazılı vasiyetname
- Sözlü vasiyetname
Resmi vasiyetname:
Resmi memur tarafından iki tanığın katılmasıyla düzenlenen vasiyetname türüdürü. Vasiyetnameyi düzenleyecek resmi memur; Sulh hakimi, noter veya kanunda kendisine yetki verilmiş bir kişidir.
El yazılı vasiyetname:
El yazılı vasiyetname türünü vasiyetçi yani mirasbırakan kendi el yazısı ile yazmak ve tarih atarak imzalamak zorundadır. Tarih ve imzanın da el yazılı olması ve vasiyetnamede yer alması zorunludur.
Sözlü vasiyetname:
Sözlü vasiyetname, vasiyetname türü ancak olağanüstü durumlarda düzenlenebilir. Olağanüstü bir halin varlığı, Sözlü vasiyetname dışında, başka türlü vasiyet yapma imkanının olmaması gerekmektedir. Sözlü vasiyetname,vasiyetin iki tanığa anlatılması ve tanıkların da vasiyetçinin bu arzularını belgelemeleri ile oluşur. Sözlü vasiyet türünün şartları oluşsa dahi resmi veya el yazılı vasiyetname yapma olanağı varsa, bu takdirde sözlü vasiyet geçersizdir.
Vasiyetnamenin Açılması ve İptal Edilmesi
Vasiyetnameler tesliminden itibaren 1 aylık süre içerisinde açılır. Vasiyetnamenin açılmasında görevli mahkeme, vasiyetçinin son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesidir. Eğer açılan bir vasiyetname kurucu unsurlarını taşımakla birlikte yukarıda bahsi geçen şartları taşımıyor olsa bile bu vasiyetname kesin hükümsüz olmaz, bu vasiyetnamenin iptal edilmesi gerekmektedir. Açılan vasiyetname ile birlikte geçersiz vasiyetnamede yer alan tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından bu vasiyetnamenin iptal edilmesi için iptal davası açılması gerekmektedir.
Vasiyetnamenin Açılması ve İptal Edilmesinde Görevli- Yetkili Mahkeme
Vasiyetnamenin iptali davalarında görevli ve yetkili mahkeme, vasiyet bırakan bir diğer adıyla vasiyetçinin son yerleşim yeri olan Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Stajyer Avukat Adem AYDIN
