İŞTİRAK NAFAKASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR?
İştirak nafakası, boşanma davasının veya ayrılık davasının sonunda velayet kendisine bırakılmayan eşin ergin olmayan müşterek çocuklarının bakım ve giderleri için mahkemenin velayet kendisine bırakılan eşe ödemesine karar verilen nafakadır. İştirak nafakasının amacı, ergin olmayan müşterek çocuğun velayeti kendisine verilmemiş olan eşin de çocuğun sağlık, eğitim, barınma, giyim vb. giderlerine mali gücü oranında katılmasıdır. İştirak nafakası Türk Medeni Kanunu madde 183 fıkra 3 ile düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunu Madde 183/3‘‘Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin
düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.”
İştirak nafakası boşanma veya ayrılık kararı ile başlamaktadır. Fakat bu süreçlerde eşlerin ayrı yaşaması durumunda müşterek çocukların ihtiyaçları ve giderleri için hakim tarafından resen tedbir nafakasına hükmedilir. Mahkeme tarafından boşanma davasının görülmesi esnasında çocuklar için tedbir nafakasına hükmedilmişse, çocuklar için hükmedilmiş olan bu tedbir nafakası boşanmanın kesinleşmesi ile birlikte iştirak nafakasına dönüşür.
İştirak nafakası, boşanma davası neticesinde çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş aleyhine çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere hükmedilen bir nafakadır. İştirak nafakası davası açabilecek kişiler Medeni Kanun m.329 ile belirlenmiştir.
TMK Madde 329 ”Madde 329- Küçüğe fiilen bakan ana veya baba, diğerine karşı çocuk adına nafaka davası açabilir. Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçük için gereken hâllerde nafaka davası, atanacak kayyım veya vasi tarafından da açılabilir. Ayırt etme gücüne sahip olan küçük de nafaka davası açabilir.”
İştirak Nafakasının Miktarı Neye Göre Belirlenir?
İştirak nafakası belirlenirken nafaka yükümlüsünün sosyal ve ekonomik durumunu, müşterek çocuğun gereksinimleri ve velayet kendisine bırakılan tarafın da ekonomik bakımdan çocuğa yapabileceği katkı göz önünde tutulmaktadır.
İştirak Nafakası Kaç Yaşına Kadar Ödenir?
Kural olarak iştirak nafakası müşterek çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi ya da TMK m.12 göre mahkeme kararı ile ergin kılınması halinde son bulacaktır. Fakat günümüz koşullarında eğitim hayatının ileri yaşlara kadar devam etmesi nedeniyle çocuk ergin olmasına rağmen eğitim hayatına devam ediyorsa eğitim hayatı sonuna kadar iştirak nafakası ödenmeye devam eder.
Türk Medeni Kanunu Madde 331 ”Durumun değişmesi hâlinde hâkim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır.” hükmü gereği şartların değişmesi halinde nafakada değişiklik yapılabilir.
İştirak Nafakası Nasıl ve Ne Zaman Ödenir?
Türk Medeni Kanunu Madde 330 hükmü gereği nafakanın her ay irat biçiminde para olarak ödenmesi gerekmektedir. Nafaka ödeyen taraf kendisi tarafından çocuklar için yapmış olduğu harcamaları nafaka alacaklısının rızası olmadan nafakaya mahsup edemez.
İştirak Nafakası Ödenmemesi Durumunda Hangi Yola Gidilir?
İştirak Nafakasının ödenmemesi durumunda icra dairesinde açılacak takip ile cebri icra yoluna gidilebilir. Nafaka alacağı diğer borçların aksine daha önceliklidir. Nafaka borçlusu, aylık nafaka bedelini ödememesi durumunda nafaka alacaklısının şikâyeti üzerine diğer şartların da mevcut olması durumunda 3 aya kadar tazyik hapsine mahkûm edilecektir.
İştirak Nafakasının Belirlenmesinde Görevli Ve Yetkili Mahkeme
İştirak nafakası konusunda açılacak olan bütün davalarda görevli mahkeme aile mahkemeleri olmakla birlikte aile mahkemesi olmayan yerlerde genel mahkemeler olan asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemeleridir.
Stajyer Avukat Adem AYDIN
