KİRA SÖZLEŞMESİ NEDİR KİRA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN BORÇLARI
Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira sözleşmesi Türk Borçlar Kanunu tarafından düzenlenmiş olan bir tarafta kiraya verenin tarafta ise kiracının olduğu bir özel hukuk sözleşmesidir. Kira sözleşmesi Türk Borçlar Kanunu’nun 299. Maddesi ile düzenlenmiştir. Taraflar arasında yapılan sözleşme iki tarafa borç yükleyen bir sözleşme olup taraflar arasında yapılan anlaşma ile kiraya veren kiraya verilen malı kiracıya teslim etme, kiracı ise bunun karşılığında belirlenen bedeli ödemeyi taahhüt eder.
Türk Borçlar Kanunu Madde 229 ‘’Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.’’
Kira Sözleşmesinin Unsurları Nelerdir?
- Öncelikle kira sözleşmesinin yapılması ve şartlarında Tarafların anlaşması gerekmektedir.
- Taraflar arasında yapılan kira sözleşmesi ile bir şeyin kullanılmasının devri gerekmektedir.
- Kullanımı devredilen şey karşılığında bir kira bedeli ödenmesinin kararlaştırılması gerekmektedir.
Kira Sözleşmesi Nasıl Hazırlanmalıdır?
Kira sözleşmesi kiraya veren ve mülkü kiralayan kişi arasında yapılır. Hazırlanan kira sözleşmesi 3 bölümden oluşmaktadır: Kiralama bilgileri, teslim edilen şeyler ve genel koşullar. Hazırlanan ve şartlarında anlaşılan kira sözleşmesi taraflarca imza altına alınmak suretiyle geçerli olur. Yapılan kira sözleşmesi en az iki nüsha olarak doldurulmalı ve nüshalardan biri kiracıda diğeri ise mülk sahibinde kalmalıdır.
KİRAYA VERENİN BORÇLARI NELERDİR?
Türk Borçlar Kanunu ile getirilen düzenlemeler ile taraflar arasında yapılan kira sözleşmesi kapsamında kiraya veren mülk sahibine çeşitli borçlar yüklenmiştir. Kiraya verenin borçları Türk Borçlar Kanunu madde 301 ve devamı hükümlerinde düzenlenmiş olup başlıca borçları aşağıdaki gibidir.
1. Kiralanan şeyin anlaşılan tarihte ve kullanıma uygun olarak teslim Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 301 ‘’ Kiraya veren, kiralananı kararlaştırılan tarihte, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme süresince bu durumda bulundurmakla yükümlüdür.’’
2.Vergi ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 302 ‘’ Kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere, aksi kararlaştırılmamış veya kanunda öngörülmemiş ise, kiraya veren katlanır. ‘’
3.Yan Giderlere Katlanma Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 303 ‘’ Kiraya veren, kiralananın kullanımıyla ilgili olmak üzere, kendisi veya üçüncü kişi tarafından yapılan yan giderlere katlanmakla yükümlüdür.’’
4.Kiraya Verenin Kiralananın Ayıplarından Sorumluluğu
a. Kiralananın teslim anındaki ayıplarından sorumluluk
Türk Borçlar Kanunu Madde 304 ‘’ Kiralananın önemli ayıplarla teslimi hâlinde kiracı, borçlunun temerrüdüne veya kiraya verenin kiralananın sonradan ayıplı duruma gelmesinden doğan sorumluluğuna ilişkin hükümlere başvurabilir.’’
b.Kiralananın sonradan ayıplı hâle gelmesinden sorumluluk
Türk Borçlar Kanunu Madde 305 ‘’ Kiralanan sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı, kiraya verenden ayıpların giderilmesini veya kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını ya da zararının giderilmesini isteyebilir. ‘’
KİRACININ BORÇLARI NELERDİR?
Türk Borçlar Kanunu ile getirilen düzenlemeler ile taraflar arasında yapılan kira sözleşmesi kapsamında kiracıya çeşitli borçlar yüklenmiştir. Kiracın borçları Türk Borçlar Kanunu madde 313 ve devamı hükümlerinde düzenlenmiş olup başlıca borçları aşağıdaki gibidir.
1.Kira Sözleşmesi İle Belirlenen Kira Bedelini Belirlenen Zamanda Kiraya Verene Ödeme Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 314 ” Kiracı, kira bedelini ödemekle yükümlüdür. ”
Türk Borçlar Kanunu Madde 314- ‘’ Kiracı, aksine sözleşme ve yerel âdet olmadıkça, kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri, her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödemekle yükümlüdür.’’
2.Kiralanan Şeyi Sözleşmeye Uygun Olarak Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 316 ‘’ Kiracı, kiralananı, sözleşmeye uygun olarak özenle kullanmak ve kiralananın bulunduğu taşınmazda oturan kişiler ile komşulara gerekli saygıyı göstermekle yükümlüdür. ‘’
3.Temizlik Ve Bakım Giderlerini Ödeme Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 317 ‘’Kiracı, kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Bu konuda yerel âdete de bakılır. ‘’
4.Ayıpları Kiraya Verene Bildirme Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 318 ‘’ Kiracı, kendisinin gidermekle yükümlü olmadığı ayıpları kiraya verene gecikmeksizin bildirmekle yükümlüdür; aksi takdirde bundan doğan zarardan sorumludur.’’
5.Ayıpların Giderilmesine Ve Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu
Türk Borçlar Kanunu Madde 319 ‘’ Kiracı, kiralananın ayıplarının giderilmesine ya da zararların önlenmesine yönelik çalışmalara katlanmakla yükümlüdür… , kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür ’’
Stajyer Avukat Adem AYDIN
