BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ NEDEN KURULMUŞTUR?
Bölge adliye mahkemesi (BAM), ilk derece yargılamasını yapan hukuk ve ceza mahkemelerinin nihai kararlarına karşı yapılan istinaf kanun yolu incelemesini hem maddi hem de hukuki değerlendirmeler yaparak karar vermekle görevli bir üst derece mahkemesidir. İstinaf incelemesini yapmakla görevli olduğundan uygulamada istinaf mahkemesi olarak da ifade edilmektedir.
İlk derece mahkemeleri tarafından verilen bir kararın hukuka uygunluğunun denetlenmesi, gerekli görüldüğü yerde yeniden yargılama yapılması amacı ile Bölge Adliye Mahkemeleri kurulmuştur. Böylece hem hukuki güvenlik hem de somut olay adaleti hakkaniyete uygun şekilde kararlar verilebilmesi sağlanmış olacaktır.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kuruluşunun asıl amacı hukuki güvenlik ve adaletin sağlanmasıdır. Bölge adliye mahkemelerinde hukuk ve ceza uyuşmazlıkları için ayrı hukuk ve ceza daireleri bulunmaktadır. Her BAM’da en az üç tane hukuk dairesi ile en az iki tane ceza dairesi görev yapar. İş yükünün fazla olduğu ise bu daire sayıları, Adalet Bakanlığı’nın yapmış olduğu öneri üzerine Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından değiştirilebilir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin Yargı Çevresi
Yargı çevresinin belirlenmesi, değiştirilmesi yahut bölge adliye mahkemelerinin kaldırılması Adalet Bakanlığı’nın yapmış olduğu öneri üzerine Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından gerçekleştirilmektedir. İlk derece ceza ve hukuk mahkemelerinin nihai kararlarına karşı istinafa başvurmak isteyenler kararı veren mahkemenin hangi Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine dahil olduğunu bilmelidir. Zira dava dosyası yetkisiz Bölge Adliye Mahkemesi’ne geldiyse esastan incelemeye geçilmeyecektir.
2021 yılı itibariyle 15 ilde Bölge Adliye Mahkemesi bulunmaktadır. HSK tarafından belirlenen yargı çevresi ile bölge adliye mahkemeleri listesi aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Stajyer Avukat Adem AYDIN
