FAZLA ÇALIŞMA ( MESAİ ) HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Haftalık Çalışma Süresi Nedir?
Haftalık çalışma saati İş Kanunu madde 63 ‘’Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir. ‘’ hükmünde çalışma süresinin haftada en fazla kırk beş saat olarak belirlenmiştir.Bunun yanında aynı madde de maden işçisi ve yer altında çalışan işçiler için ise haftalık çalışma saati en fazla otuz yedi buçuk saat olarak belirlenmiştir.
Fazla Çalışma ( Mesai ) Nedir?
Fazla çalışma kanunda belirlenmiş olan şartlar çerçevesinde haftalık kırk beş saatin üzerindeki çalışmalar olarak tanımlanabilir. Yukarıda açıklandığı üzere haftalık çalışma saati en fazla kırk beş saat olup bu saatlerin haftaya yayılması tarafların bu konuda anlaşmasına göre belirlenmektedir. Fazla çalışma İş Kanunu madde 41 ‘’ Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır.’’ Hükmü ile tanımlanmıştır.
Fazla Çalışma (Mesai) Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Fazla çalışma İş Kanunu madde 41 ‘’ Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.’’ hükmünde açıkça belirtildiği üzere fazla çalışma ücreti normal çalışmanın saatlik ücretinin yüzde elli fazlası olarak hesaplanarak ödenmelidir. Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarının yüksek çıkması durumunda hakkaniyet indirimi yapılır. Genel olarak hakkaniyet indirimi %30 olarak kabul edilmektedir.
Fazla Çalışma (Mesai) Ücreti Nasıl İspatlanır?
Fazla çalıştığını iddia eden işçinin bu iddiasını mahkemeye sunacağı deliller ile ispat etme zorunluluğu bulunmaktadır. İşçi fazla çalışma sürelerini ispat etmek için yazılı belgeleri kullanabileceği gibi belge olmaması durumunda iddiasını tanık beyanları ile de ispat edebilir. Genel uygulama da işçilerin fazla çalışmalarını yazılı belgeler ile ispatlaması pek mümkün değildir bu nedenle fazla çalışmaların ispatlanması için işçinin başvurabileceği yegâne delil tanık beyanlarıdır. Fakat tanık beyanları için uygulamada belirli kriterler ön görülmüştür;
- Tanık beyanlarının görgüye dayalı olması gerekmektedir. Diğer bir anlatımla tanıkların işçi ile aynı yerde ve zamanda çalışan ve işçinin fazla çalışmalarına doğrudan şait olan kişilerin olması gerekir.
- Tanıklık yapan işçilerin işveren ile husumetli olmaması yani aralarında açılan bir davanın olmaması tanık beyanlarına itibar edilmesi için önemlidir.
- Tanık beyanlarının hayatın olağan akışına aykırı olmaması gerekmektedir.
Fazla Çalışma (Mesai) Ücreti Zamanaşımı Süresi Nedir?
4857 sayılı İş Kanunun 32/8 madde hükmünde ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıl olarak belirlenmiştir. Fazla çalışma alacakları ücret alacağı niteliğinde olup bu alacaklar 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
Fazla Çalışma (Mesai) Ücretlerinin Ödenmemesi Halinde Ne yapılabilir?
İşçinin haftalık çalışma süresi 45 saatin üzerinde olmasına rağmen işverenin, işçinin mesai alacağını ödememesi halinde işçi haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi açacağı dava ile fazla çalışmalarının bulunduğunu ve bu çalışmaların kendisine ödenmediğini ispat ederek bu alacağını alabilir bunun yanında kıdem gibi diğer alacaklarını da talep edebilir. Bu konuya ilişkin detaylı bilgiye diğer https://hazarhukuk.com.tr/iscinin-is-sozlesmesini-hakli-nedenlerle-feshetmesi/ yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Avukat Adem AYDIN
